تحلیل ساختاری منطقه دخان (غرب ساوه) با نگرشی بر تغییرات ضخامت سازند قم

چکیده منطقه دخان در غرب شهر ساوه قرار دارد و از طریق جاده ساوه – همدان قابل دسترسی است. این منطقه توسط گسل های بزرگ تفرش، ایندس و تلخاب احاطه شده و تقریبا تمامی ساختارها در این منطقه روند شمال غرب - جنوب شرق دارد. هر سه گسل تفرش، ایندس و تلخاب معکوس و با توجه به برداشت های صحرایی دارای مولفه راستالغز راستگردند. راستا و سازوکار بیشتر شکستگی های محل همپوشانی دو گسل تفرش و ایندس، با الگوی شکستگی های مرتبط با پهنه برشی راستگرد با امتداد 130n هم خوانی دارد. همچنین روند مخروط های آتشفشانی دخان با موقعیت 175n، با روند شکستگی های کششی(t) درالگوی پهنه برشی راستگرد با موقعیت 130n مطابقت دارد. روند بردار میانگین فشارش برای منطقه دخان 208n و راستای عمومی گسل های منطقه130n بدست آمده است. تجزیه بردار میانگین فشارش وارد بر منطقه و اختلاف روند دو گسل تفرش و ایندس ،سبب ایجاد دو مولفه تنش فشاری در منطقه شده است. از سوی دیگر مایل بودن راستای عمومی گسل ها نسبت به بردار میانگین فشارش، سبب بوجود آمدن تنش برشی راستگرد گردیده است. اثر سطح محوری چین ها و گسل ها در محل همپوشانی دو گسل تفرش و ایندس نیز دچار خمیدگی شده و شکل s مانند نشان می-دهند. تمامی این شواهد در منطقه دخان حاکی از وارد آمدن تنشی از نوع ترافشارشی به منطقه دخان است، درحالیکه میزان مولفه فشارش نسبت به مولفه برش بزرگتر است. مقایسه ضخامت سازند قم میان تاقدیس دخان و چین های جنوب آن نشان می دهد که ضخامت سازند قم به سمت شمال غرب به شدت افزایش یافته است. تغییرات طول موج چین خوردگی در منطقه دخان، داده های چینه شناسی را مبنی بر نوسان شدید ضخامت تأیید می کند. به همین دلیل طول موج غالب چین های جنوب تاقدیس دخان بسیار کوچک تر از طول موج چین خوردگی در تاقدیس دخان است.